مشکلات خاص کلاسهای چند پایه

مشکلات آموزشی:

اگردراداره یک کلاس معمولی باعنایت به مسائل خاص تربیتی وآموزش به عنوان یک فن وهنرقابل قبول باشد، باذکر پاره ای ازمسائل خاص کلاسهای چند پایه ، می توان به درجه اهمیت مهارت وکارآیی معلم درکلاسهای چند پایه ،   پی برد.

امامتأسفانه برای تربیت معلمان این کلاسهاتوجه وسرمایه گذاری فکری ومادی لازم صورت نگرفته است.

معلمان برای تدریس دراین گونه کلاسها بامسائل ومشکلات متفاوتی روبرو هستند که این مشکلات تأثیر بسیاری برفعالیت های آموزشی وچگونگی به ثمررسیدن آن دارد، دراینجا به برخی ازاین مشکلات اشاره می شود.

کمبود وقت:

مسئله کمبود وقت رابایستی درصدرمسائل کلاسهای چند پایه قرار داد. اگر ساعاتی راکه برای تدریس هرماده درسی درپایه های مختلف تحصیلی اختصاص یافته است ، به عنوان نیاز واقعی دانش آموزومعلم برای رسیدن به هدفهای مورد نیاز قبول کنیم واعتراضات راکه ازطرف معلمین ودانش آموزان نسبت به کمبود وقت باتوجه به حجم مطالب ، طرح     می نمایند بپذيريم . دراین صورت اجحافی راکه آگاهانه به دانش آموزان ومعلمان این مدارس رفته ومی رود حس    می کنیم.

آنچه به عنوان یک مشکل اساسی ، معلم کلاس چند پایه باآن روبر است این است که واقعاً بااین کمبود وقت چه کند . دراین گونه کلاسها معلم باید بتواند زمان رامتناسب بین پایه ها تقسیم کند ( رئوف ضیایی ، 1386).

کم تجربگی درنحوه تدریس واداره کلاس چند پایه:

آمارهای موجود نشان می دهد تقریباً تمام معلمان کلاسهای چند پایه براساس امتیاز فرم سازماندهی مدارس به ناچار به اینگونه کلاسها فرستاده می شوند. هیچ کدام ازآنها براساس علایق یاداشتن تجربه دراداره کلاسهای چند پایه روانه    این گونه مدارس نمی شوند. درنتیجه وقتی وارد کلاس می شوند، دچار سردرگمی ویأس وناامیدی می شوند. و در اداره وکنترل کلاس عاجر هستند . نمی دانند چگونه ازمعلم یار برای اداره کلاس وهمچنین کمک به دانش آموزان استفاده کنند وجود این مسائل سبب هدررفتن نیروی انسانی وسرمایه ملی می شود. آماده کردن وطراحی خوب یک درس درکلاسهای چند پایه اهمیت بیشتری دارد تادرکلاسهای یک پایه . چه بسیارند معلمانی که دراداره یک کلاس وتدریس درآن تسلط وتوانایی دارند. اما وقتی وارد کلاس دوپایه وبه ویژه بیشترازدوپایه می شود اداره کلاس برای معلم مشکل آفرین می شود.

درصورت برنامه ریزی صحیح وآموزش معلم این مشكلات رامی توان به حداقل رساند . به طوری که معلم بتواندپیوسته شیوه های ارائه مطالب راتغییر دهد. بتواند باچند گروه درسطح های گوناگون کارکند. توانایی آموزش فردی راداشته باشد ودرضمن کارهای کمکی رانیز انجام دهد. توانایی سازماندهی دانش آموزان رابرای خودآموزی داشته باشد. بتواند چگونه یادگرفتن وچگونه یاددادن رابه دانش آموزان بیاموزد . تامعلم فرصت آن راداشته باشد تابه برخی دیگر از    دانش آموزان که نیازمند رسیدگی بیشترهستندتوجه نماید.

ترکیب سنی وجنسی دانش آموزان دختروپسردریک کلاس :

مشکلات ناشی ازاختلاط دانش آموزان به خصوص درسنین بالا مستلزم کنترل خاص وتوانایی نظارت ورهبری همه جانبه معلم است . مخصوصاً درکلاسهایی که چند پایه نامتجانس ازنظرسنی وجنسی آموزش می بینند. کوچکترین غفلت معلم سبب درگیری دانش آموزان وگاه منجربه درگیری های خانوادگی می شود.

در يك كلاس چهار يا پنج پايه در دوره ي ابتدايي دانش آموزان بين 6 تا 14 ساله و در دوره راهنمايي تحصيلي گروه سني بين 12 تا 16 ساله وجود دارند اين دانش آموزان دوره هاي مختلف رشد جسمي و فكري را با نيازهاي متفاوت    مي گذرانند همچنين اين نيازها در هر گروه سني و به ويژه در دختران و پسران متفاوت مي باشد.

به اين لحاظ معلمان اين گونه كلاسها با هر گروه سني و جنس بايد توجه و رفتار خاص آن گروه را درنظر بگيرد. از آن جمله تنبيه و تشويق در اين كلاسهاست زيرا با كودكان 6 ساله نمي توان همان برخوردي را داشت كه با دانش آموز    13 ساله ، به اين جهت معلم بايد با آموزشهاي ويژه به اين كلاسها فرستاده شوند (رئوف ضيايي ، 1386).

كوچكي فضاي آموزشي :

درمدارس چندپايه كوچكي فضاي آموزشي سبب مي شودمعلم نتواند از انجام كارهاي گروهي در كلاس استفاده كند.

امكان رعايت مسائل بهداشتي از قبيل توجه به ديد چشم ، رعايت قد ، شنوايي و غيره در فضاي كوچك وجود ندارد.

از وسايل آموزشي در يك اتاق كوچك نمي توان به خوبي استفاده كرد زيرا سبب حواس پرتي بقيه پايه ها مي شود.

چون بيشتركلاسهاي   چند پايه در روستاها تشكيل مي شود و بيشترخانواده ها كم سواد و يا بي سواد هستند در امر پيشرفت تحصيلي فرزندانشان كمكي به دانش آموزان و مدرسه نمي شود. در بسياري موارد كودكان از انجام مطالب آموخته شده در خانواده محرومند . بنابراين جريان يادگيري بيشتر به همان زمان اندك مدرسه ختم مي شود.(آقازاده ، 1386).

كمبود تجهيزات آموزشي و بهداشتي :

كمبود وسايل آموزشي شايد در مدارس شهري هم زياد باشد اما در مدارس روستايي به ويژه مدارس چند پايه
تاسف انگيز است . در بعضي از مدارس روستايي حتي از ميز و صندلي و تخته سياه مناسب كه از اولين نيازهاي يك مدرسه است برخوردار نيستند.

حياط مدرسه خاكي و نامناسب است . هيچگونه وسيله ورزشي ندارد .كتابخانه ، نمازخانه ندارند،اكثر اين مدارس فاقد دستشويي و آب خوري هاي مناسب و استاندارد هستند.

نداشتن كتابخانه مناسب :

در كلاس چند پايه دسترسي به مواد آموزشي به مراتب مهمتر از كلاس تك پايه است . در بسياري از مدارس روستا كتابخانه وجود ندارد و اگر وجود داشته باشد قابل استفاده در آموزش براي معلم نيست .

در كلاسهاي چند پايه بايد كتابخانه كوچكي وجود داشته باشد كه داراي كتابهاي تقويتي و غني ، متناسب با سن
 دانش آموزان  باشد . معلم با كتابها و ابزارهاي مناسب مي تواند يك گروه را به انجام كاري مستقل بگمارد و با گروه ديگري كه نيازمند راهنمايي و سرپرستي بيشتر است وقت بيشتري را بگذارد.

بدين‌ترتيب معلم امكان خواهد داشت تا با چند گروه كه از نظر توانايي با هم متفاوت هستند كار كند و آنها را در فرايند خودآموزي راهنمايي كند.